Czym są złote algi? Znowu pojawiły się na Śląsku

Złote algi ponownie pojawiły się na Śląsku. Te mikroskopijne organizmy stanowią potężne zagrożenie dla zwierząt, zwłaszcza ryb. Czym są złote algi, dlaczego stanowią poważne niebezpieczeństwo i jak się można ich pozbyć?

Złote algi na Śląsku

i

Autor: Wojewoda śląski

Na Śląsku ponownie w tym roku pojawiły się złote algi. Ich występowanie zostało potwierdzone w zbiorniku Dzierżno Duże. Bezpośrednim skutkiem zakwitu alg okazało się masowe śnięcie ryb. Straż rybacka i sanepid tylko jednego dnia 3 sierpnia zebrały aż 3,5 tony śniętych ryb. Analizy Centralnego Laboratorium Badawczego GIOŚ wykazały obecność 100 mln komórek złotej algi w litrze wody w zbiorniku Dzierżno Duże. To wartości krytyczne.

Czym są złote algi?

Złota alga to potoczna nazwa dla pewnych gatunków alg, a konkretnie dla rodzaju Prymnesium. Mikroorganizmy jednokomórkowe mają owalny kształt, kolor złoty, oliwkowy lub żółto-brązowy. Są trudne do zidentyfikowania, a o ich obecności dowiadujemy się zwykle dopiero wówczas, gdy dojdzie do ich zakwitu. Wtedy woda przybiera złoty odcień.

Chociaż nazwa sugeruje coś pięknego i błyszczącego, w rzeczywistości jest to organizm, który może stanowić poważne zagrożenie dla ekosystemów wodnych.

Jak ograniczyć pojawienie się złotej algi?

Wojewoda wydał zakaz korzystania z wód zbiornika Dzierżno Duże oraz sekcji IV Kanału Gliwickiego (od śluzy Dzierżno do śluzy Rudziniec). Zakaz obowiązuje do 19 sierpnia 2024 r. i obejmuje w szczególności spożywanie wody, wchodzenie do wody, kąpiele, połów i spożywanie ryb, pojenie zwierząt gospodarskich i domowych, używanie wody do celów gospodarczych, w tym podlewanie, a także uprawianie sportów wodnych i turystyki. Już w weekend zamontowano tablice informujące o występowaniu złotych alg. Aby zapobiec rozprzestrzenianiu się Prymnesium parvum, pomiędzy Jeziorem Dzierżno Duże, a Kanałem Gliwickim ustawiane są zapory z worków ze słomą jęczmienną, która absorbuje algi.

Zakazy są o tyle istotne, bo woda z Kanału Gliwickiego wpływa wprost do Odry. W ubiegłym roku złotej algi nie udało się utrzymać, co doprowadziło do katastrofy ekologicznej na Odrze.

Skąd biorą się złote algi?

Algi generalnie pojawiają się z woda słonych: morzach i oceanach. Skąd wzięły się w jeziorze Dzierżno i Kanale Gliwickim?

Dokładne źródło złotej algi wciąż pozostaje przedmiotem badań i dyskusji wśród naukowców. Chociaż nie ma jednoznacznej odpowiedzi, istnieje kilka czynników, które mogły przyczynić się do jej masowego pojawienia się:

  • warunki w stojących wodach kanału sprzyjają rozwojowi tych alg, a następnie mogą zostać one przeniesione do rzeki.
  • niskie stany wody, które obserwowano przed i podczas zakwitu alg, mogły stworzyć idealne warunki do rozwoju złotej algi. Woda stała się cieplejsza, a stężenie substancji odżywczych wzrosło.
  • wysoka temperatura wody oraz zwiększone zasolenie, które mogło być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak zrzuty przemysłowe czy susza, również sprzyjały rozwojowi złotej algi.
  • obecność różnych zanieczyszczeń w wodzie mogła dodatkowo stymulować wzrost alg.

Jak zapobiegać zakwitom algi złotej?

Zapobieganie masowemu rozmnażaniu złotej algi jest jednym z najważniejszych wyzwań współczesnej ochrony środowiska wodnego. Choć nie ma jednego, uniwersalnego rozwiązania, istnieje kilka strategii, które mogą pomóc ograniczyć ryzyko wystąpienia tego zjawiska.

Przede wszystkim chodzi o ograniczenie spływu nawozów sztucznych. Nadmierna ilość związków azotu i fosforu w wodzie sprzyja rozwojowi alg. Dlatego ważne jest racjonalne gospodarowanie nawozami i ograniczenie ich spływu do wód.

Ważnym punktem jest także czyszczenie ścieków. Efektywne oczyszczanie ścieków komunalnych i przemysłowych pozwala na usunięcie z nich substancji odżywczych, które mogą przyczyniać się do eutrofizacji wód.

Wreszcie niezbędnym warunkiem powstrzymania złotej algi jest kontrolowanie zrzutów ścieków przemysłowych. Regularna kontrola i ograniczenie zrzutów substancji toksycznych do wód jest niezbędne dla ochrony ekosystemów wodnych.