Skąd się biorą przesądy?
Wiara w przesądy co prawda kłóci się z wiarą Kościoła, ale praktycznie wszyscy ludzie, chociażby trochę, wierzą w zabobony. A jednym z najbardziej popularnych przesądów w Polsce jest wiara w to, że piątek trzynastego jest pechowy. Dlaczego tak jest? Skąd się to wzięło?
Przesąd to nic innego jak wiara w istnienie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wydarzeniami a przedmiotami lub datami. Biorą się one zazwyczaj z tradycji kultury czy wiary przodków. Najczęściej, choć trudno uzasadnić sens ich istnienia, mocno wierzymy w ich działanie.
Piątek trzynastego - dlaczego jest pechowy?
Wiara w to, że piątek 13. jest pechowy, ma swoje korzenie we Francji. Właśnie tamtejszy król, Filip IV Piękny, w 1307 roku nakazał aresztować wszystkich francuskich templariuszy. W piątek 13. wykonał na nich egzekucję, spalając na stosie 54 członków zakonu. Wśród nich znalazł się również wielki mistrz. Zarzut? Herezja. Choć sfałszowana, to wyrok wykonano. Dlaczego?
Filip IV Piękny po swoich przodkach przejął nie tylko tron i panowanie nad Francją. W spadku dostał również długi, z których w żaden sposób nie mógł się wydostać. Aby ułatwić sobie życie, postanowił zrabować właśnie zakon templariuszy. Wybór był taki a nie inny, gdyż król Francji u zakonników również był zadłużony. Templariusze z kolei zgromadzili spory majątek dzięki darowiznom od książąt i królów innych państw. Dlatego król Filip zarzucił im herezję, czary, rozpustę i spiskowanie. Zakonnicy wylądowali na stosach, a ich majątek został skonfiskowany.
Nie tylko piątek 13 jest pechowy?
W to, że piątek trzynastego jest pechowy, wierzy się w naprawdę wielu krajach - między innymi w Estonii, Niemczech, Irlandii, Austrii, Czechach, Norwegii czy Belgii. Jednak nie wszyscy uznają, że akurat trzynasty dzień miesiąca jest pechowy. Zarówno Grecy, Rumunii jak i Hiszpanie twierdzą, że najgorszy dzień przypada trzynastego, ale we wtorek. Za to Włosi utrzymują, że największego pecha przynosi piątek siedemnastego.
Jako ciekawostkę warto odnotować, że wiara w pechowy piątek trzynastego ma swoją własną nazwę, jednak brzmi ona dość odstraszająco - paraskewidekatriafobia.
Oprócz przytoczonych przykładów, warto zwrócić uwagę na inne, mniej znane przesądy, które mają swoje korzenie w dawnych wierzeniach i tradycjach. Na przykład w Azji Wschodniej, zwłaszcza w Chinach, liczba cztery uważana jest za wyjątkowo pechową. Wynika to z podobieństwa fonetycznego między słowem „cztery” (四 sì) a „śmierć” (死 sǐ). W związku z tym w wielu budynkach unika się umieszczania czwartego piętra, a w hotelach często pomija się pokój z numerem cztery. Tego typu przesądy mają wpływ na wiele aspektów życia codziennego, od decyzji biznesowych po architekturę i kulturę. Przesądy mogą różnić się w zależności od regionu i historii, ale wspólnym mianownikiem jest ich głęboki wpływ na zachowania i przekonania ludzi, często trwający przez pokolenia.
