Polska na wakacje: Park Narodowy Gór Stołowych

Przed stu milionami lat obszar dzisiejszych Gór Stołowych zalało płytkie i ciepłe kredowe morze. Naniesione przez nie osady stały się materiałem, który po wypiętrzeniu podczas alpejskich ruchów górotwórczych utworzył góry. Ich wiek jest tym mniej sędziwy, im bliżej szczytów. Najmłodszymi i najwyższymi partiami gór są Wielki i Mały Szczeliniec, Skalniak i Narożnik. Z dystansu Góry Stołowe rzeczywiście przypominają stół zbudowany z leżących poziomo spękanych płyt. O urokach tego miejsca zadecydowało wietrzenie, szczególnie silne podczas ostatniego zlodowacenia zakończonego przed 12 tys. lat. To wówczas utworzyły się oddzielne skałki o fantastycznych kształtach przypominających zwierzęta, ludzi, grzyby i maczugi (np. na szlaku Skalnych Grzybów). W bardziej zwartych stołowych masach powstały bramy i mosty. Woda i rozsadzający skały lód utworzyły labirynty tuneli. Tutejsze „Piekło” ma 20 metrów głębokości, a śnieg zalega w piekielnych czeluściach nawet w czerwcu. W odczuciu śmiałków przechodzących labirynt korytarzy Błędnych Skał, wycieczka z filmu „Piknik pod Wiszącą Skałą” traci grozę. Ciekawostką są liczące 680 stopni, wykute w skale schody prowadzące na szczyt Szczelińca, pochodzące z przełomu XVIII i XIX w. Za to regularne okrągłe otwory na pionowych ścianach skał nie są wytworem człowieka. To ślady bąbli gazowych uwięzionych przed milionami lat w morskim dnie. Na „stołowych blatach”, czyli wierzchowinie gór rosną świerki, brzozy, buki i jarzębiny. Drzewa są często powyginane, jakby dziwacznością kształtów chciały dorównać skalistemu otoczeniu. W okolicach Rogowej Kopy rośnie wymagająca podłoża o zasadowym odczynie skalnica zwodnicza, roślina ginąca w Europie, a w Polsce występująca tylko tu. Jedynie w tutejszym Piekle rośnie bardzo rzadki gatunek wątrobowca: Gumnacolea acutiloba. Góry są opanowane przez mchy, porosty i spokrewnione z mchami wątrobowce. Jeden z mchów, rzadki mech świetlik, fosforyzujący w ciemności, wypełnia skalne szczeliny. Prawie 50 roślin parku znajduje się pod ochroną gatunkową. Pośród nich jest śnieżyca wiosenna, o pachnących, trujących dzwonkowatych kwiatach i arnika górska, roślina lecznicza, której przedawkowanie może zabić. Symbolem regionu jest zakwitający na łąkach pełnik europejski zwany też kłodzką różą.Tutejsze wiewiórki należą przeważnie do odmiany o czarnej sierści. Nocą po bukach i świerkach buszują bardzo rzadkie popielice, orzesznice i koszatki. Występuje tu przemieszkująca w mysich norach ryjówka malutka długości ok. 5 cm i ryjówka górska, jedyna ryjówka zdolna do ekwilibrystyki na źdźbłach traw, które chwyta długim ogonem. Obie ryjówki przetrzymują surową górską zimę bez zapadania w sen. Po górach graniczących z Czechami skaczą sprowadzone z Korsyki owce górskie – muflony. Ptasimi rarytasami tutejszych lasów są unikający ludzi jarząbek i równie skryta słonka, która przestraszona nieruchomieje przywierając do ziemi.