Problem ten dotyczy to przede wszystkim gatunków drzewiastych, o drobnych liściach (Ficus benjamina, Ficus microcarpa, Ficus binnendijkii)
Dlaczego fikus gubi liście?
Fikusy to rośliny, które lubią spokój. W naturze nikt ich nie przenosi, nie przestawia, nie odwraca. Tam, gdzie rozpoczynają swój żywot, w lesie deszczowym, tam też go kończą. Rośliny te są niezwykle wrażliwe na wszelkie zmiany otoczenia. Przestawienie ich w inne miejsce traktują jako czynnik stresowy, który może spowodować nawet całkowite ogołocenie rośliny doniczkowej z liści. Dlatego zaraz po przyniesieniu rośliny do domu, od razu zdecydujmy, gdzie ma stać, a docelowe miejsce wybierzmy tak, aby roślinie było w nim jak najlepiej. Jak hodować fikusa?
Po pierwsze - światło
To światło niezbędne jest każdej roślinie do życia i prawidłowego rozwoju. Fikus potrzebuje światła w dużej ilości. Nie znosi jednak ostrych, padających bezpośrednio na liście promieni słonecznych, dlatego najlepszym miejscem w naszym domu będzie dla niego wschodnie lub zachodnie okno osłonięte firanką lub pokój z oknem wychodzącym na południe, ale wówczas muszą stać dalej od okna. Szczególnie wrażliwe na niedobór światła są odmiany o pstrych liściach, które w zbytnim cieniu mogą początkowo zielenieć. Jeśli fikus ma zbyt ciemno – zaczyna gubić liście.
Po drugie – woda
Zarówno niedobór wody, jak i nadmiar powoduje masową utratę liści. Jeśli fikus ma zbyt sucho, jak każdy organizm, umiera, początkowo zrzucając zasychające liście, przez które ‘ucieka’ większość wody w wyniku transpiracji.
W drugą stronę jest jeszcze gorzej! Fikusy nie znoszą zalewania. Nadmiar wody pozostawiony na podstawce lub w osłonce może również powodować więdnięcie i opadanie liści. Tym razem przyczyna może być znacznie trudniejsza do zwalczenia – po przelaniu rośliny rozpoczyna się bowiem atak grzybów i bakterii. Gdy trafią one na osłabioną roślinę są niezwykle trudne do zwalczenia, a dodatkowo przyczyniają się do rozwoju procesów gnilnych, co z reguły kończy się dla rośliny śmiercią. Fikusów nie wolno nadmiernie podlewać, zwłaszcza w okresie zimowym, gdy przechodzą okres spoczynku, a ich korzenie potrzebują dostępu większej ilości powietrza. W uprawie fikusa (szczególnie w okresie zimowym) konieczne jest też częste zraszanie rośliny (nawet codziennie) lub ustawienie doniczki w głębszej podstawce wypełnionej wodą, na warstwie żwiru lub kamyków, ale tak, aby otwory odpływowe nie dotykały bezpośrednio lustra wody. Przez cały rok podłoże w doniczce z fikusem powinno być zaledwie lekko wilgotne, wiec podlewanie powinno być regularne, ale oszczędne.
Po trzecie - spokój
Fikusy nie znoszą przeciągów ani dużych wahań temperatury, które również mogą powodować utratę liści. Optymalna temperatura dla uprawy roślin waha się w granicach 13 – 24ºC. W związku z tym nie kupujmy roślin doniczkowych zimą, kiedy mogą przemarznąć nawet w trakcie tego krótkiego momentu, kiedy przenosimy je do i z samochodu.
Po czwarte - przestrzeń
To dla fikusa też niezwykle ważne. Nie znosi bezpośredniego towarzystwa innych roślin, które mogą mu zabierać światło lub przestrzeń. Wyciąga się wtedy bardzo, a liście, które są w bezpośrednim kontakcie z inna rośliną lub nie otrzymują odpowiedniej dawki światła – zrzuca.
Należy jednak pamiętać, że znakomita większość fikusów, które goszczą w naszych domach jako rośliny doniczkowe, to w naturze duże drzewa liściaste, które od czasu do czasu będą gubić liście (raz na 2-3 lata), to dla nich naturalny proces, po którym roślina się odnawia, więc nie należy też panikować na zapas.
Regularne przycinanie fikusów to kolejny kluczowy element ich pielęgnacji, który pomaga utrzymać roślinę zdrową i estetycznie atrakcyjną. Przycinanie powinno być przeprowadzane w okresie wiosennym, przed rozpoczęciem intensywnego wzrostu. Dzięki temu zabiegowi usuniemy chore, uszkodzone lub przesadnie wydłużone pędy, co pobudza roślinę do wytwarzania nowych, zdrowych gałęzi. Ważne jest, aby do przycinania wykorzystywać sterylne, ostre narzędzia, co minimalizuje ryzyko infekcji. Regularne przycinanie nie tylko wspomaga ładny wygląd rośliny, ale również poprawia jej wentylację i dostęp światła do wszystkich liści, co jest istotne dla jej równomiernego rozwoju. Pamiętajmy, żeby po każdym przycięciu zanurzyć narzędzia w roztworze alkoholowym, aby zapobiec przenoszeniu chorób pomiędzy roślinami.
