Wiele osób sądzi, że bonsai to specjalny gatunek roślin, jednak w rzeczywistości to zwykłe drzewa (sosny, dęby, buki, jałowce, wiązy), które za pomocą przycinania i wiązania drutem zostały tak ukształtowane. Te odmiany łatwiej hodować u nas, można także przechowywać w ogrodzie, lecz na zimę trzeba im zapewnić chłodne, ale bezmroźne pomieszczenie. Egzotyczne rośliny, np. fikus czy grubosz nadają się tylko do wnętrza.
Podłoże pod bonsai
Najlepsza jest mieszanka jednej części gliny, dwóch części torfu i dwóch części gruboziarnistego piasku. Powierzchnię warto pokryć cienką warstwą przesianej gliny, kamieniami lub mchem.
Dobre miejsce na bonsai
Bonsai nie lubi być wystawione na promienie południowego słońca, ale trzeba mu zapewnić dużo dziennego światła. Nie lubi przeciągów.
Podlewanie, nawożenie bonsai
Miniaturowe drzewko nie ma wokół bryły korzeniowej zbyt dużo ziemi, dlatego trzeba codziennie je podlewać (zimą co 3-4 dni).Bonsai najlepiej podlewać rano, bardzo ostrożnie, żeby nie wypłukać z doniczki ziemi i nie uszkodzić delikatnych korzeni. Do zasilania używa się specjalnych nawozów organicznych lub granulek jednego z długo działających preparatów typu osmocote.
Cięcie i krępowanie bonsai
Przycinanie to najważniejszy zabieg przy bonsai. Pierwsze gałązki powinny zaczynać się w 2/3 wysokości pnia i tworzyć koronę w kształcie trójkąta lub nieregularnego czworokąta. Liczba gałązek może być różna, na początku zanim nie nabierzemy wprawy, zostawmy ich więcej. Usunąć należy te najgrubsze - mające u nasady więcej niż połowa obwodu pnia. Skracać należy też nowe pędy. Częstotliwość zabiegu zależy od rośliny - im szybciej rośnie, tym częściej trzeba to robić. Pędy sosen skracamy o połowę, jałowców do 1/3 długości. Drzewka liściaste przycinamy nad 2-3 pąkiem (gdy są starsze zostawiamy tylko jeden). Do formowania korony używa się dość grubego, miękkiego drutu. Owinięta nim luźno (żeby nie wrósł w grubiejącą część rośliny) gałązka daje się łatwo wyginać i utrzymuje nadany kształt. Drut zdejmujeny po kilku tygodniach, gdy gałązka zdrewnieje.
Przesadzanie bonsai
Najlepszym terminem jest marzec - kwiecień. Młode drzewka przesadza się co roku, starsze (5-6-letnie) iglaste co 3-5 lat, a liściaste co 2-3 lata. Jeśli drzewko jest wysmukłe szerokość miski powinna być równa 2/3 wysokości pnia. W przypadku rośliny rozłożystej tę samą proporcję stosujemy między szerokością naczynia i korony. Zmiana pojemnika to okazja do skrócenia korzeni. To konieczne, bo zbyt rozrośnięta bryła korzeniowa wypchnie ziemię z miski. Korzenie obcinamy o 1/3, usuwamy obumarłe i uszkodzone.
Choroby i szkodniki bonsai
W hodowli bonsai, jak w przypadku każdej rośliny, mogą wystąpić problemy związane z chorobami i szkodnikami. Najczęściej spotykane są przędziorki, mszyce, tarczniki oraz mączniak prawdziwy. Aby zapobiegać chorobom, ważna jest zdrowa i zrównoważona pielęgnacja, unikanie nadmiernego podlewania oraz zapewnienie odpowiedniej cyrkulacji powietrza. W przypadku infekcji grzybiczych, kluczowe jest użycie odpowiednich fungicydów. Szkodniki, takie jak przędziorki czy mszyce, można zwalczać za pomocą insektycydów lub naturalnych środków, na przykład roztworem mydła. Regularne sprawdzanie stanu zdrowia drzewka oraz szybka reakcja na pierwsze objawy problemów mogą znacząco wpłynąć na jego kondycję i zdrowie.
