Szczepienie, to jeden ze sposobów rozmnażania jabłoni (ale również innych drzew, nie tylko owocowych). Zabieg ten wykonujemy w stanie spoczynku roślin, najczęściej zimą, na przełomie stycznia i lutego.
Co jest potrzebne do szczepienia?
Do szczepienia potrzebne będą:
- bardzo ostry nóż, najlepiej tzw. szczepak
- paski folii do szczepienia (do kupienia w specjalistycznych sklepach ogrodniczych)
- maść ogrodnicza
- specjalne, ukorzenione podkładki (do kupienia u szkółkarza)
- pędy zaszczepianej odmiany (zrazy).
Jak dobrać pędy do szczepienia?
Zrazy powinny być pobrane z drzew owocowych interesującej nas odmiany we wczesnych miesiącach zimowych. Do momentu szczepienia należy je przechowywać w wilgotnym piasku, na przykład w zimnej piwnicy. Tak samo powinny być przechowywane ukorzenione podkładki. Do szczepienia dobieramy zrazy o średnicy równej średnicy podkładki w miejscu szczepienia.
Szczepienie przez stosowanie
Najbardziej popularne jest tzw. szczepienie przez stosowanie. Wówczas wierzchołek pędu podkładki ścinamy pod ostrym kątem, tak by utworzyła się jak największa i jak najgładsza powierzchnia cięcia. W taki sam sposób ścinamy dolną część zraza (oba miejsca cięcia muszą do siebie idealnie pasować). Dolna część cięcia zraza powinna znajdować się pod oczkiem, a górna - nad oczkiem, tak, aby znajdowało się ono na środku cięcia. Powierzchnie cięcia podkładki i zraza powinny być idealnie dopasowane, tak, aby dokładnie do siebie pasowały, od tego bowiem, zależy dobre zrośnięcie się pędów. Aby zwiększyć powierzchnie styku, dodatkowo nacinamy pędy wzdłuż (poprzecznie do miejsca szczepienia) - to tzw. szczepienie przez stosowanie z nacięciem. Ułatwia ono przyjęcie się zrazu i utrudnia jego wyłamanie w pierwszym roku.
W jaki sposób połączyć podkładkę ze zrazem?
Podkładkę ze zrazem ściśle łączymy i wiążemy paskiem folii. Dodatkowo miejsce szczepienia zasmarowujemy maścią ogrodniczą, która zabezpieczy miejsce szczepienia przed nadmiernym parowaniem wody z ran oraz przed dostawaniem się chorobotwórczych patogenów. Dodatkowo, aby zabezpieczyć miejsce szczepienia przed wyłamaniem, możemy do połączonych pędów przywiązać prosty patyk. Po szczepieniu przycinamy zraz, pozostawiając nad miejscem szczepienia 3-4 oczka. Miejsce cięcia również zabezpieczamy maścią ogrodniczą. Tak zaszczepione drzewa owocowe przechowujemy w wilgotnym piasku np. w zimnej piwnicy do wiosny, kiedy możemy przystąpić do ich sadzenia. Latem należy przeciąć wiązania, aby zapobiec ich wrzynaniu się w korę grubiejącego pędu. W ten sposób, jeszcze w tym samym roku otrzymujemy młode drzewka odmiany szlachetnej, które po kilku latach powinny przynieść pierwsze owoce.
Metoda nie jest prosta, ale po jakimś czasie można dość do wprawy, choć, niewątpliwie, kosztem może być kilka ran ciętych palców i nie tylko... Jeśli pierwsze rany nas zniechęcą, zawsze można poprosić o pomoc zaprzyjaźnionego szkółkarza lub po prostu kupić gotowe drzewko interesującej nas odmiany.
Warto również zaznaczyć, że odpowiednie przechowywanie i przygotowanie szczepionych drzewek do sadzenia jest kluczowe dla ich końcowego sukcesu. Po wyjęciu z zimowej piwnicy, należy zwrócić uwagę na wiosenne warunki atmosferyczne i wybrać optymalny moment na sadzenie, kiedy gleba jest już dobrze nagrzana, a ryzyko przymrozków minimalne. Sadzenie powinno odbywać się w wilgotną, ale dobrze odsączoną glebę, najlepiej w miejscu dobrze nasłonecznionym. Przed sadzeniem warto namoczyć korzenie drzewek w wodzie przez kilka godzin, aby poprawić ich nawodnienie. Po posadzeniu, warto również na początku zapewnić młodym sadzonkom odpowiednią ochronę przed szkodnikami oraz regularnie podlewać rośliny, aby ułatwić ich zakorzenienie się i rozwój w nowym miejscu. Systematyczne sprawdzanie stanu przyjęcia szczepu i dbanie o odpowiednie warunki środowiskowe może znacząco wpłynąć na zdrowie i przyszłe plony młodych jabłoni.
