Rośliny mogą mieć trujące wszystkie części, albo owoce, kwiaty, liście lub sok. Sadzimy je w ogrodzie, bo nie zawsze zdajemy sobie sprawę z tego, że w pewnych sytuacjach mogą być groźne. Wiadomo, że dorosły człowiek ma już jakąś wiedzę na temat roślin, a jeśli nawet jej nie ma, to raczej nie będzie robił kompotu, nalewki, soku z żywotników albo kwiatów złotokapu, próbował owoców kaliny bądź oblizywał palców po rozgnieceniu owoców śnieguliczki. Inaczej jest z dziećmi. One poznają świat po swojemu, używając do tego wszystkich zmysłów, z których chętnie korzystają. Dlatego to przede wszystkim w obawie o ich zdrowie, a niekiedy także życie, niektórych roślin nie powinno się sadzić w ogrodzie. Trzeba też bardzo uważać na to, co robią dzieci, kiedy jesteśmy z nimi w parku lub lesie. Rośliny o właściwościach toksycznych nie są rzadko spotykane. Wręcz przeciwnie, to bardzo często bardzo pospolite i powszechnie występujące okazy.
Przykre reakcje najczęściej występują po dostaniu się części roślin do układu pokarmowego. Zareagować może on, ale także układ krążenia, serce, układ oddechowy i nerwowy. Mogą się też pojawić silne reakcje alergiczne skóry. Czasem wystarczy sam dotyk, a w niektórych przypadkach nawet przebywanie w okolicy rośliny (na przykład osób z silną alergią), by poczuć się niekomfortowo.
Trujące rośliny ogrodowe: czego się wystrzegać?
-
Bluszcz pospolity – ma toksyczne liście i owoce, a jego kontakt ze skóra albo pocieranie oczu rękami, którymi dotykało się bluszczu powoduje nieprzyjemne pieczenie i zmiany uczuleniowe.
-
Cis pospolity – nasiona, czyli piękne czerwone jagody rozgryzione drażnią śluzówkę układu pokarmowego i a zawarta w nich substancja zaburzenia układu oddechowego i serca.
-
Kaczeniec błotny – substancja zawarta w roślinie drażni śluzówkę przewodu pokarmowego, jej kontakt ze skórą daje silny odczyn alergiczny.
-
Kalina koralowa – trują jej owoce, kora i liście.
-
Kasztanowiec zwyczajny – toksyczne są młode kwiaty, liście i owoce, czyli tak bardzo Konwalia majowa – niebezpieczne są czerwone owoce, lubiane przez dzieci kasztany.
-
Wiciokrzew – bardzo toksyczne dla ludzi są jego owoce.
-
Kruszyna pospolita – ma trujące owoce oraz liście i korę.
-
Ligustr pospolity – niebezpieczne są jego czarne owoce.
-
Glicynia (wisteria) – toksyczne są jej piękne, wiszące kwiatostany.
-
Śnieguliczka – spotkać ją można w parkach, ale też często sadzona jest jako żywopłot. Jej białe, owalne owoce wiele dzieci traktuje jak folię bąbelkową, bo po ściśnięciu lub tupnięciu w nie strzelają. Ale są trujące.
-
Rącznik pospolity – bardzo toksyczne są jego nasiona.
-
Wawrzynek wilczełyko – bardzo niebezpieczne są jego owoce, inne części rośliny zawierają substancje drażniące przewód pokarmowy.
-
Złotokap – w nasionach znajduje się substancja, która drażni przewód pokarmowy i układ nerwowy.
-
Żywotnik – niebezpieczne są szyszki i igły.
Znaczenie edukacji na temat trujących roślin
Edukacja na temat trujących roślin jest niezwykle istotna, zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci. Warto, aby w programie nauczania w szkołach podstawowych pojawiały się lekcje związane z zagrożeniami, jakie mogą niosą ze sobą niektóre rośliny, powszechnie spotykane w parkach, na skwerach czy nawet w przydomowych ogródkach. Edukacja w tym zakresie powinna być praktyczna, z wykorzystaniem wizualnych pomocy oraz wyjść edukacyjnych w terenie, aby uczniowie mogli dokładnie zidentyfikować niebezpieczne rośliny. Dla dorosłych, zwłaszcza rodziców i opiekunów, przydatne mogą być specjalistyczne warsztaty organizowane przez szkoły ogrodnicze czy miejskie centra edukacji ekologicznej, które dostarczą szczegółowych informacji na temat identyfikacji i bezpiecznego obchodzenia się z toksycznymi roślinami. Takie działania edukacyjne mogą znacząco zmniejszyć ryzyko przypadkowego zatrucia i przyczynić się do większej świadomości ekologicznej społeczeństwa.
