Zdrowe paznokcie są bladoróżowe, lekko wypukłe, lśniące. Zmiana ich kształtu czy koloru może świadczyć o jakiejś chorobie, w dodatku zwykle takiej, która trwa już dość długo.
Jakie zmiany paznokci powinny skłonić cię do wizyty u dermatologa?
-
Łyżeczkowate, inaczej zegarkowe: płytki są okrągłe i uwypuklone, jak szkiełko zegarka. Najczęściej przyczyną takich zmian są wady wrodzone serca, przewlekłe choroby płuc, niektóre zaburzenia układu pokarmowego, marskość wątroby.
-
Szponowate: płytka jest pogrubiona, wydłużona i zagięta jak szpon, a przy tym zmienia kolor na żółtawy lub szary. Zniekształcenia mogą powstać na skutek urazów, przewlekłego ucisku na paznokieć, a także przy zaburzeniach krążenia obwodowego.
-
Rurkowate: płytki są pogrubione, a ich wolne brzegi zawinięte. Takie zmiany są wynikiem dziedzicznej choroby, której zwykle towarzyszy nadmierne rogowacenie skóry rąk i stóp.
-
Białe: jeśli biała jest cała płytka, to bielactwo prawdziwe paznokcia, czyli jaśnienie płytki. Może być ono związane m.in. z łuszczycą, niewydolnością serca, chorobami nowotworowymi, niedoborami wapnia czy białka. Natomiast białawe punkciki (tzw. kwitnące paznokcie) zwykle są skutkiem urazu płytki paznokciowej.
-
Żółte: takie zabarwienie paznokci często jest skutkiem malowania ich czerwonym lakierem (bez użycia lakieru podkładowego), gdyż barwniki zawarte w lakierze przechodzą do płytki. Może się ono też pojawić w wyniku przyjmowania niektórych leków (np. beta-karotenu, tetracykliny), w przebiegu żółtaczki typu A lub B, łuszczycy, grzybicy, wskutek palenia papierosów (zwykle dotyczy to palca wskazującego i środkowego).
-
Brązowe: takie zabarwienie powodują niektóre leki stosowane zewnętrznie (m.in. nadmanganian potasu), a także henna. Występuje też przy chorobach tarczycy, niedożywieniu, nadużywaniu nikotyny.
-
Zielone: przebarwienie może się pojawić na skutek zakażenia bakteryjnego Pseudomonas aeruginosa, do którego zwykle dochodzi w wyniku częstego moczenia rąk w wodzie z detergentami, skaleczenia podczas manikiuru albo przy grzybicy.
-
Czarne: częściowe zaciemnienie płytki zwykle jest skutkiem urazu. Ale czarne zmiany pod paznokciem na jednym palcu, które w odróżnieniu od krwiaka nie przesuwają się wraz ze wzrostem płytki, mogą być odmianą czerniaka złośliwego: płytka staje się wklęsła pośrodku, a jej brzegi są wywinięte do góry. Przyczyną tego zniekształcenia jest najczęściej niedobór żelaza lub anemia, a także zaburzenia hormonalne.
Ważne jest również, aby zwrócić uwagę na zmiany w teksturze i strukturze paznokci. Na przykład, paznokcie poprzecznie prążkowane, zwane także liniami Beau, mogą być oznaką poważnych chorób układowych takich jak cukrzyca, zaburzenia metaboliczne, niedożywienie czy infekcje. Podłużne bruzdy mogą być wynikiem starzenia się, ale jeśli są głębsze i bardziej wyraźne, mogą wskazywać na choroby skóry, takie jak łuszczyca lub liszaj płaski. Warto też zwrócić uwagę na stan naskórka wokół paznokci; zaczerwienienia, stan zapalny czy bolesność mogą sugerować paronychię, czyli zapalenie wału paznokciowego, często wywołane przez bakterie lub grzyby. Regularne obserwowanie stanu paznokci i zgłaszanie wszelkich niepokojących zmian dermatologowi może pomóc w wczesnym wykrywaniu problemów zdrowotnych.
